Santa Ana Ermita

“Errota zahar bat, Kontsulatua izeneko etxola zahar bat eta Eguskizako taberna ziren 1860an ibar eder honetan zeuden eraikin bakarrak. Hondartza bakartia eta itzela, Arabiako basamortuak bezain tristea”

Honela deskribatzen zuen 1885eko maiatzaren 14an Manuel Azcárragak eta Regilek Areetako iragana: Lamiakotik Algortaraino, lurra ez zen huskeria, ez zen batere gustagarria eta ia ezinezkoa igarotzea. Kontrolik gabeko Gobela eta Udondo ibaiak nagusi ziren kanabera eta ihien artean, parasitoz beteta, nenufarren flora ekuatorialarekin.

Egun batean, Maximo Aguirre Uriarte merkataria igaro zen handik. Paisaia idiliko bat imajinatu zuen, itsasadarraren eta itsasoaren ondoko bizitegi-eremu bat. Prezio baxuan milioi bat metro karratu erosten ditu, Axpe menditik Getxoko hareatzetaraino. Hau da, gaur egun kaia dena, Santa Ana auzo osoa kale nagusiraino eta ia erromo guztia. 1856ko irailaren 15a da.

Ibaiak bideratzen hasi zen, saneatu egin ziren, itsasadarra indartu egin zen, pinuz birpopulatu ziren, eta argomaz finkatu zen lurra. 1865ean, bere semeek jarraitu zuten proiektua, 1868an “Baños de Mar” izeneko establezimendua izan zena.

Santa Ana Ermita

Francisca Labroche alargunari zor zaio egoera berriari zerbitzu erlijiosoa emateko ekimena. Berak dohaintzan eman zuen lurra eta 1864an eraikitako baseliza eraikitzeko gastuak bere gain hartu zituen. Debozio handia zion Santa Anari, Ama Birjinaren amari, eta, beraz, haren babespean jarri zen. Parisera egin zituen bidaietako batean, baselizako buru den neurria hartu zuen. Proiektua Pedro Belunzaranena da, ingurua diseinatu zuena eta eraikitzailea Modesto Echániz Zavalla da. Ermita 1865eko urtarrilaren 25ean inauguratu zen.

Zerbitzu erlijiosoa Getxoko San Nikolasen menpe zegoen, baina distantzia eta zailtasunak zirela eta, etenik gabe egiten zen. Bestalde, parrokiara joatea odisea zen, ez gutxitan. Eliztarren kopurua handituz joan zenez, 1872an jaietarako kapilau finko bat egotea lortu zen. Hau José Gorondonea jauna izan zen. Dena aldatu zen 1913ko urtarrilaren 1ean Las Mercedes Parrokia izendatu zutenean.

1992ko maiatzaren 11n, oinordekoek elizbarrutiari dohaintza egiteko eskritura formalizatu zuten.

Egitura

Eliza honek paralelogramo laukizuzen formako oinplanoa du, 31 oin zabal eta 51 metro luze, hau da, 133 m2. Fatxada nagusian hargintza, fatxada nagusian harri landua eta gainerakoetan harlangaitza. Baltikoko pinuaren armazoia eta arbelezko estalkia.

Gaur egun irudia finkatuta dagoen erretaula Portugaleteko Santa Mariatik dator. Ermitak Rafaela Ibarra beataren koadro bat ere badu, bere senideen dohaintza.